Jaarlijks hebben anderhalf miljoen werknemers te maken met agressie en geweld op de werkvloer. Ruim 200.000 medewerkers zijn vaak slachtoffer van geweld. De cijfers van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid laten zien dat met name werknemers van woningcorporaties (36%) en zorgorganisaties (45%) te maken krijgen met agressie.
Er zijn drie categorieën agressie en geweld:
- Verbaal: iemand uitschelden, discrimineren, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan
- Fysiek: iemand schoppen, duwen, slaan, spugen, vernielen of beroven
- Psychisch: iemand bedreigen, chanteren of vernederen
Het verschil tussen interne en externe agressie
Agressie kan zich op twee manieren uiten, intern en extern. Intern, afkomstig van collega’s of leidinggevenden zoals pesten en heeft vaak de grootste impact. Externe agressie is afkomstig van bijvoorbeeld klanten, patiënten of gasten en komt vaker voor dan interne agressie. Deze vorm van agressie komt in de meeste gevallen voor in de gezondheidszorg. Ook werknemers van andere publieke en dienstverlenende functies hebben hier regelmatig mee te maken. Je kunt denken aan ambulancepersoneel en medewerkers van politie, horeca, het openbaar bestuur, onderwijs, detailhandel en de vervoerssector.
Gezondheidsklachten door agressie
Verbale agressie op het werk komt vaker voor dan fysieke, maar is niet minder schadelijk. Een dreigement kan bijvoorbeeld een grote impact hebben die ook na werktijd heerst. Naast de daadwerkelijke pijn in het geval van fysiek geweld, kan agressie ook leiden tot psychische pijn en andere gezondheidsklachten.
Voorbeelden van gezondheidsklachten:
- Angstgevoelens
- Slaapstoornissen
- Maagpijn
- Psychosomatische klachten
Als werkgever ben je verplicht werknemers te beschermen
Als werkgever ben je verplicht om medewerkers te beschermen tegen geweld of een andere bedreiging op de werkvloer. Dit geldt voor iedere vorm van agressie, intern en extern. De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft een flyer ontwikkeld voor werkgevers met maatregelen voor een aanpak van agressie en geweld. De flyer bevat de volgende elf vragen:
- Zijn de risico’s op het gebied van agressie en geweld in kaart gebracht?
- Is er een procedure om incidenten te melden, registreren en analyseren?
- Krijgen de medewerkers voorlichting, instructie en training over agressie en geweld?
- Zijn er huisregels opgesteld waaraan bezoekers en cliënten zich moeten houden?
- Heeft de organisatie een protocol voor agressie en geweld?
- Zijn er voldoende organisatorische en personele maatregelen getroffen?
- Zijn er voldoende voorzieningen getroffen om agressie en geweld tegen te gaan?
- Is er een goed werkend alarmsysteem met een adequate alarmprocedure?
- Is er gezorgd voor opvang, ondersteuning en nazorg na een incident?
- Wat is er geregeld voor het aanpakken van de dader of daders?
- Wordt het beleid en de maatregelen periodiek geëvalueerd?
Doe de zelfinspectie om zelf te beoordelen of je voldoende doet tegen geweld en of het beleid voldoet aan de wettelijke eisen.
Maak altijd melding en bespreek het
Slachtoffers vinden het niet altijd passend om melding te maken of aangifte te doen. Met name in de zorgverlening wordt er niet altijd actie ondernemen. Toch heeft er niemand baat bij als er geen melding wordt gemaakt, ook de cliënt niet. Melding maken doe je voor jezelf en jouw collega’s. Wanneer je geen melding maakt, accepteer je geweld en zorg je ervoor dat niemand op de hoogte wordt gesteld of ervan kan leren. Wil je dat er iets verandert, dan is het belangrijk dat iedereen op de hoogte is en dat incidenten goed worden geanalyseerd.
Mobiele paniekknop voor een veilig gevoel
Een mobiele paniekknop draagt bij aan veiliger gevoel wanneer je alleen bent. Je schakelt namelijk discreet en met één druk op de knop hulp in. Hierdoor is de juiste hulp altijd dichtbij. Met name voor mensen die huisbezoeken doen of ambulant werk verrichten is een paniekknop onmisbaar. Je loopt bij een huisbezoek namelijk het risico met agressie geconfronteerd te worden. Je staat er dan vaak helemaal alleen voor. Door wat je weet over het gezin, de omgeving of de aard van het bezoek, kun je vooraf inschatten of je risico loopt. De ervaring leert dat een goede risico-inschatting vooraf en het treffen van de juiste voorzorgsmaatregelen, het risico op agressie aanzienlijk kan verminderen. Lees onze tips als goede voorbereiding op jouw huisbezoek.